Zeven doden bij Treinramp Eindewege

Bij de botsing tussen een personentrein en een goederentrein komen zeven mensen om het leven, onder wie de machinist en een storingsmonteur die ook in de cabine aanwezig is. Er vallen zeven gewonden. De ramp vraagt een intensieve inzet van veel brandweereenheden in een tijd waar technische hulpverlening in de kinderschoenen staat.

Het is erg mistig op de vroege ochtend van 27 oktober 1976. Zo mistig dat het zicht nog geen 50 meter betreft. Een goederentrein met locomotief 2229 staat stil op het spoor. De trein heeft van de treindienstleiding in Goes net toestemming gekregen om een wissel om te zetten. De Sloetrein moest wachten op Intercity 2120 die met enkele minuten vertraging vanuit de richting Middelburg naar Goes rijdt. De goederentrein is onderweg naar de Sloehaven en moet daarvoor bij Eindewege het tegemoet komende spoor oversteken.

Geel sein

Stoptrein 4611 vertrekt om 7.11 uur, acht minuten na de goederentrein, in dezelfde richting als de goederentrein vanuit Goes richting Vlissingen. In de trein zitten 100 tot 150 passagiers, veelal forensen en studenten. Waarschijnlijk wordt door de mist een geel sein gemist door de machinist. Een geel licht geeft aan dat er 1500 meter verder een rood sein is, zo kan er op tijd afgeremd worden. Bij het rode licht dient de trein stil te staan. Door het missen van het gele sein wordt met een veel te hoge snelheid het rood sein benaderd. Er wordt nog wel een snelremming ingezet, maar de snelheid is te hoog om te stoppen. 200 meter achter het sein staat de goederentrein die op het punt staat de afslag naar de Oude Sloelijn te nemen. Met 100 kilometer per uur rijdt de stoptrein op de goederentrein af. Een botsing is niet te vermijden.

Het voorste rijtuig van de stoptrein komt bovenop de vijf ontspoorde ketelwagons tot stilstand. In paniek springen passagiers uit het treinstel. De cabine van de trein scheurt af en komt volledig verwrongen naast het spoor terecht. De kapot getrokken bovenleiding zorgt voor vonken.

Melding hulpcentrum Goes

De melding van de botsing komt bijna vijf minuten later bij het Hulpcentrum van de Goese politie binnen. Zij maken direct groot alarm. De brandweer van Goes en de ambulancedienst De Bevelanden worden gealarmeerd en rukken uit richting Eindewege. Ter plaatse zien de brandweerlieden een grote ravage. Passagiers lopen verdoofd en doelloos rond. Direct wordt er assistentie gevraagd van de korpsen ‘s-Heer Arendskerke en Wolphaartsdijk.

De achterste wagons van de goederentrein zijn ketelwagons voor het vervoer van fosfor naar de firma Hoechst. Het is onduidelijk of dit product ook aanwezig is in de ketels, maar voor de zekerheid wordt ook de bedrijfsbrandweer van Hoechst gealarmeerd. De bedrijfsbrandweer komt ter plaatse met een speciaal voertuig voor fosforincidenten en een ambulance.

Medische opschaling

Ook de medische hulpverlening wordt opgeschaald, er worden meer ambulances gevraagd en huisartsen Van der Werff en Van Driel komen helpen. Omdat de Bevelandse ambulancedienst assistentie vraagt vanuit Vlissingen, besluit de brandweer van Vlissingen ook uit te rukken met een hulpverleningsvoertuig. Tevens vraagt de Vlissingse commandant de tankautopuit met lier van brandweer Middelburg ter plaatse. Omdat post Nieuw- en Sint Joosland dichter bij de rampsite is, laat de Middelburgse commandant ook dit korps alarmeren.

Leerlingen MTS Vlissingen

Tegen 8.00 uur zijn de passagiers die de ramp overleefd hebben naar een veilige plaats gebracht. Gewonden worden per ambulance naar het Goese ziekenhuis gebracht. Er zijn drie zwaar gewonden en vier slachtoffers met lichtere verwondingen. Passagiers die niet gewond zijn worden met bussen naar hun eindbestemming gebracht. De personen die het ongeval niet overleefd hebben worden later geborgen. Stabilisatie van de treinstellen heeft prioriteit. Tegen 11.00 uur zijn er vier overleden passagiers geborgen. Drie van hen waren leerling aan de MTS in Vlissingen in de leeftijd van 16 tot 24 jaar.

Drie mensen bekneld

De machinist en een NS-medewerker, beide aanwezig in de cabine van ramptrein 4611, hebben de botsing niet overleefd. Ze zitten beide bekneld. Met een lier van de Middelburgse brandweer wordt de cabine gekanteld en de lichamen geborgen.

Reddingswerkzaamheden bij de cabine van de trein.
(archief brandweer Goes)

Een ander slachtoffer is uit de trein geslingerd en zit bekneld tussen een portaal en een afgebroken wielstel van de goederentrein. De last van 20 ton kan niet door de brandweer getild worden, hiervoor is de NS-bedrijfshulpverlening onderweg. Deze specialisten hebben materieel om zware lasten te tillen. Om 10 uur is ook dit slachtoffer bevrijd en kan deze zwaargewond naar het Rotterdamse Dijkzigt ziekenhuis worden vervoerd. Helaas komt ook dit slachtoffer te overlijden.

Het Leger des Heils uit Goes zorgt met een aantal medewerkers voor broodjes en koffie voor de hulpverleners. Burgemeester Huber en commissaris van de Koningin Boertien komen ter plaatse om slachtoffers en hulpverleners een hart onder de riem te steken.

Fosfor

Van de vijf ketelwagens, deels gevuld met resten fosforslib, zijn allemaal ontspoord. Twee liggen er op hun kant, een daarvan lekt fosfor. De lekkage is door de brandweer dichtgezet met een houten stop. Samen met de specialisten van Hoechst en NS wordt een takelplan gemaakt. Om ontbranding van fosfor te voorkomen, houdt de brandweer enkele stralen water gereed. Dit is nog een uitdaging, want de dichtstbijzijnde bluswaterwinning is 400 meter van het ongeval vandaan. Uiteindelijk wordt de ketelwagon terug op het spoor geplaatst. Bij de andere ketelwagons worden de wielstellen met een snijbrander losgemaakt. De losse tanks worden een dag later op een vrachtwagen, onder begeleiding van politie en brandweer naar Fijnaart vervoerd. Daar worden de ketels gereinigd.

Opruimen en herstel

Het opruimen van de wrakken wordt door de NS verzorgd. Specialistisch materieel uit Rotterdam en Eindhoven wordt ingezet, waaronder een hersporingstrein. Er worden 50 werkers van de NS ingezet. Rails, bielzen, een portaal van de bovenleiding en twee wissels moeten worden vervangen. Pas daarna kan worden begonnen met herstel van de bovenleiding. Het duurt twee dagen voordat alles is opgeruimd en hersteld.

ATB-systeem

Later is op het Zeeuwse spoortraject een ATB-systeem aangebracht. Dit automatische treinbeïnvloeding systeem waarschuwt de machinist als een spoorwegsein opdracht geeft snelheid te verminderen. Wanneer de machinist niet reageert, remt het ATB-systeem automatisch. De treinramp Eindewege had hiermee voorkomen kunnen worden.

(Rob Croes, Nationaal Archief)