Brandweer ‘s-Heer Arendskerke
GEMEENTELIJKE BRANDWEER MET VIER KORPSEN
In 1934 wordt de gemeentelijke vrijwillige brandweer ‘s-Heer Arendskerke opgericht. Na de herindeling van de gemeenten in 1970 valt de gemeente deels onder die van Goes. Het doek valt voor het korps in 2017. Lees hier de geschiedenis van de Sraskerkse brandweer in een notendop.
De voormalige gemeente ‘s-Heer Arendskerke bestaat naast het dorp zelf uit de kernen Eindewege, Nieuwdorp en Lewedorp. Het gehucht Wissekerke is tot 1816 een zelfstandige gemeente en wordt daarna bij de gemeente ‘s-Heer Hendrikskinderen gevoegd. In 1857 gaat de gemeente ‘s-Heer Hendrikskinderen op in ‘s-Heer Arendskerke.
In 1932 adviseert de Zeeuwse Provinciale Brandweerbond de gemeente over een reorganisatie bij de brandweer. In het dorp ‘s-Heer Arendskerke zijn dan twee handbrandspuiten met zuig- en persvermogen in gebruik, daarnaast werken de spuitgasten met een tweewielige handkar met daarop materiaal om van de waterleiding te werken. Zo een slangenwagen heeft twee standpijpen om op de brandkraan te plaatsen, twee brandkraansleutels, 200 meter slang en drie straalpijpen. Eenzelfde slangenwagen staat opgesteld in de dorpen ‘s-Heer Hendrikskinderen en Lewedorp. Ook Nieuwdorp heeft zo een slangenwagentje en daarnaast ook een handbrandspuit.
De brandweerbond adviseert in zijn rapport de handbrandspuiten te vervangen door een autospuit. Deze komt er uiteindelijk niet, maar er wordt wel gekeken om een motorspuit aan te schaffen. Daarnaast zijn er adviezen om adembescherming aan te schaffen en dienen er brandschellen voor de alarmering te worden geplaatst.
Vrijwillige Brandweer
In 1934 heft burgemeester Elenbaas de plichtbrandweer in de gemeente ‘s-Heer Arendskerke op. In september wordt in ‘s-Heer Hendrikskinderen een vrijwillige brandweer opgestart. De voorzitter van de vereniging vraagt de gemeente het blusmaterieel in bruikleen te geven. Dit wordt uiteraard gehonoreerd. Op 11 december dat jaar wordt ook de ‘Vrijwillige Brandweer Vereniging ‘s-Heer Arendskerke’ opgericht.
Nadat de Quarlespolder vanaf 1949 is ingepolderd krijgt de gemeente ‘s-Heer Arendskerke in 1954 oostelijke delen van de gemeenten Arnemuiden en Nieuw- en Sint Joosland toegewezen. Hierdoor valt de polder in één gemeente. Ook de Sloedam ligt vanaf dat moment volledig in de Zuid-Bevelandse gemeente. In 1966 moet de gemeente de schorren van het Zuid-Sloe, die inmiddels zijn opgespoten met zand, afgeven aan de nieuwgevormde gemeente Vlissingen. Het gaat deel uitmaken van het industriegebied Vlissingen-Oost.
Eerste brandweervoertuig
In 1947 neemt de brandweer van de gemeente ‘s-Heer Arendskerke zijn eerste brandweervoertuig in gebruik. Een Bedford chassis, achtergelaten door het Engelse leger, wordt de basis voor deze manschappenwagen. Naast het vervoer van manschappen wordt de auto ook trekker van de in 1946 aangeschafte Dennis motorspuitaanhanger.
Door de aanschaf van de brandweerauto wordt het spuithuisje uit 1924 te klein. In maart 1949 wordt in de Dorpsstraat, café De Gouden Leeuw verbouwd tot kantoor van de ‘Centrale Dienst Bevelanden’. Dit is de gezamenlijke dienst voor bouw- en woningtoezicht voor de Bevelanden. Een deel van het gebouw wordt de nieuwe stalling van de brandweer. De Dorpsstraat heet tegenwoordig Vermetstraat, de oude brandweerkazerne is nog steeds herkenbaar bij het binnenrijden van het dorp.
(collectie Zeeuws Archief, Fotoarchief J. Torbijn, Goes, nr HAK-P-38)
(collectie familie Nijsse)
In 1958 wordt de Centrale Dienst opgeheven, het hoofdkantoor wordt verkocht aan de oud-directeur die er zijn particulier architectenbureau vestigt. Met de verkoop van het pand verhuist de brandweer naar de Gemeenteschuur aan de Oosteweg.
In 1959 bestaat het korps uit 44 brandweermannen die drie mobiele motorspuiten met twee trekkende voertuigen kunnen bemensen. De dorpen ‘s-Heer Arendskerke en Nieuwdorp hebben beide een oud legervoertuig dat als trekker en manschappenwagen dient. De wagens vormen samen met een motorspuitaanhanger een bluseenheid. De dorpen Lewedorp en ‘s-Heer Hendrikskinderen werken nog met slangenwagens zonder een trekkend voertuig.
Gemeente Goes en Borsele
Tot 1970 is ‘s-Heer Arendskerke een zelfstandige gemeente; daarna wordt het deel dat ten noorden van de A58 ligt bij de gemeente Goes gevoegd. In dat deel liggen de dorpen ‘s-Heer Arendskerke, het gehucht Eindewege, ‘s-Heer Hendrikskinderen, het gehucht Wissekerke en een stukje van Lewedorp. Het zuidelijk deel van de gemeente, met daarin Nieuwdorp en het grootste deel van Lewedorp wordt opgenomen in de nieuwe gemeente Borsele.
Omdat de Gemeenteschuur waarin de brandweer onderdak heeft een bouwval is, wordt er in 1974 tijdelijk een kazerne aan de Wissekerkseweg achter rusthuis Poelwijck in gebruik genomen. In 1977 is de verbouw van de voormalige lagere school aan de Torenring klaar en betrekt het korps hier een nieuwe kazerne.
Materieel
(Erik Schwartz)
In 1963 wordt de Bedford manschappenwagen vervangen door een Commer Walk-Thru. De eerste tankautospuit, een Mercedes-Benz 608D met Den Hartog opbouw en Ziegler pomp, wordt in gebruik genomen in 1975 en blijft dienst doen tot 1993. In datzelfde jaar schaft de gemeente Goes ook twee poederblusaanhangers aan. Deze aanhangers zijn bedoeld voor inzetten op de Rijksweg 58. Eén van de aanhangers wordt geplaatst in Arendskerke en de andere in Goes.
In 1993 wordt de Mercedes brandweerwagen vervangen door een DAF met Doeschot-Rosenbauer opbouw. De nieuwe wagen is een stuk groter en heeft naast een watertank van 2000 liter ook een tank met 200 liter schuimvormendmiddel, zo kan er eenvoudig schuim gelegd worden. In 2010 verhuist de DAF naar de hoofdpost in Goes om daar dienst te doen als reservevoertuig. In ‘s-Heer Arendskerke wordt dat jaar een nieuwe Mercedes-Benz met Ziegler opbouw in gebruik genomen.
Opheffing
In 2017 is het brandweerkorps van ‘s-Heer Arendskerke definitief opgeheven. De vrijwilligers zijn nu werkzaam bij de nieuwe post aan de Troelstralaan of bij de brandweer in Heinkenszand. Terwijl ze wachten op een nieuwe kazerne in Heinkenszand, kunnen de vrijwilligers in ‘s-Heer Arendskerke gebruik maken van een dienstbus. Ze worden dan niet als een zelfstandige eenheid ingezet, maar als aanvulling op de tankautospuit in Heinkenszand.
Aangezien er nu ruimte over is in de kazerne, wordt er onderdak geboden aan de Goese Reddingsbrigade. De helft van de remise wordt gevuld met vaartuigen van de brigade.
In 2024 wordt de nieuwe kazerne in Heinkenszand opgeleverd. De dienstbus verhuist begin mei naar Borselse korps. De gemeente zet de oude kazerne te koop.
(Andre Joosse)